Op 26 oktober in Gent en op 13 november in Hasselt vonden de boekvoorstellingen over co-teaching met Dian Fluijt plaats. Dian is net aan de universiteit van Utrecht gepromoveerd op dit thema. En ze blijkt een dame van de praktijk te zijn. Dian nam ons mee in de wereld van co-teaching, differentiatie en co-creatie. Want dat is volgens haar de kern van toekomstig onderwijs. Ze verwijst daarbij naar John Hattie, die aan Collective Teachers Efficacy een leereffect van 1,57 geeft, wat ver boven een gemiddeld leereffect van 0,40 ligt. Daarbij verplaats je je als leraar in de schoenen van de leerling en stap je ook geregeld uit je rol als leraar.
De internationaal aanvaarde definitie van co-teaching (teamteaching wordt minder gehanteerd) luidt: “Meerdere onderwijsprofessionals werken op gestructureerde wijze samen, gedurende een langere periode, op basis van een gedeelde visie en nemen daarbij gezamenlijk de verantwoordelijkheid voor goed onderwijs aan en de ontwikkeling van alle leerlingen in de groep.”
Dian Fluijt benadrukt dat co-teaching geen organisatorisch model (beangstigend!) maar een waardenbewust pedagogisch model is hoe je met kinderen wil werken. En dat uitgaat van behoeften en mogelijkheden. Ze gaf ook aan dat je eerst moet starten met het waarom van co-teaching om het dan pas te hebben over het ‘wat’ en het ‘hoe’. Co-teaching is een gevolg van de visie. Niet andersom.
Bij het ‘wat’ zijn kennis van leerdoelen en leerlijnen ontzettend belangrijk
“Je kan niet differentiëren als je geen berg kennis en kunde in huis over de leerdoelen en de leerwijze”
Bij het ‘hoe’ onderscheidt Dian drie vormen van differentiëren:
small: leerstofgericht, de docent regelt alles en gebruikt activerende werkvormen. Valkuilen hierbij zijn leraren die leerlingen te snel willen helpen
medium: autonomie, competentie en relatie; tegemoet komen aan verschillen in onderwijsbehoeften via een andere aanpak. Leerlingen mogen een eigen aanpak kiezen, mee bepalen waar, wanneer en hoe ze een opdracht uitvoeren
large: differentiëren als onderdeel van de totale schoolontwikkeling; omgaan en benutten van verschillen: de school als lerende community
Van small naar medium en large krijgen leerlingen steeds meer inspraak in hoe, wanneer en waar ze leren. Daarbij is het altijd belangrijk dat leraren samen voorbereiden, uitvoeren en nabespreken.
“Kunnen leraren vertellen waarom ze doen wat ze doen? Kunnen ze een professioneel gesprek voeren over wat goed is voor het kind en kunnen ze inschatten wat het kind op welk moment nodig heeft? Het gaat immers niet alleen over de leerstof, het gaat over de totale persoon”
Dian paste de theorie ook meteen toe via een Open Space methodiek waarbij de aanwezigen onder lichte tijdsdruk (15’) in groepen van gedachten konden wisselen over thema’s zoals autonomie, co-creatie, portfolio, …. Bij Open Space is er een duidelijke vraagstelling nodig die voor de deelnemers belangrijk is. De oplossing is onbekend en is het belangrijk om diverse deelnemers met een andere kijk erbij te hebben.
In het 2e deel van haar verhaal had Dian het over samenwerken en organisatie en ging ze in op een aantal vragen die door de deelnemers vooraf waren gesteld:
Dian vertelde dat als co-teachen niet goed loopt, het steeds te maken heeft met een van volgende vier elementen: open communicatie, gelijkwaardigheid, respect of vertrouwen. Maar ook dat het co-teaching team heeft tijd nodig om zich te ontwikkelen. Er elk jaar een nieuw doel aan verbinden. Een deelnemer merkte op dat je de lat niet te hoog mag leggen naar de buitenwereld zodat er niet te veel druk op de leraren ontstaat. Waarop Dian zei dat als je niet goed communiceert met de ouders, je een probleem hebt. En dat je best ook zorgt voor meerdere en diverse perspectieven bij de samenstelling van het plan. Dan pas wordt het een zorgvuldig plan. Maar het is wel zo dat 20% van de mensen in de organisatie verantwoordelijk is voor 80% van de verandering. Dian benadrukte ook dat je als expert af en toe je rol als expert moet durven verlaten. En dat het in het begin voor het team een extra inspanning is. Veel voorbereidend werk om in de klas tijd te kunnen maken voor coachen en observeren.
“’s avonds als leraar geïnspireerd moe willen zijn”
Op het einde kreeg elke deelnemer een kadertje en kon daarin schrijven wat hij of zij meenam:
Om de kadertjes daarna fier omhoog te steken in een afsluitend moment.
Enkele reacties uit de evaluaties:
“Ik heb eruit geleerd dat ik op onze school meer zal moeten investeren in de opbouw van het team co-teaching”
“Co-teachen meer is dan samenwerking tussen leerkrachten in de klas.”
“Team teaching is in functie van het leren van de student/leerling”
“Milestones uitzetten en kleine succesjes vieren. Veel interessante info in de presentatie - Hattie's collective teacher efficacy. Ik kijk uit naar de ppt :-)”
Wil je er de volgende keer ook bij zijn? VZW EduNext organiseert jaarlijks een leerfestival (volgende editie woensdag namiddag 20 februari. Daarnaast zijn er diverse leeravonden over interessante en actuele onderwijsthema’s. We bezoeken ook innovatieve scholen (Atheneum Busleyden + Methodeschool Busleyden Mechelen op 28 januari). Je vindt meer informatie op onze website of op onze Facebook pagina en Facebook groep. En je kan ons ook volgen op Twitter.